حاج عظیم خان برادر ستار خان سردار ملی و افتتاح اولین مدرسه توسط ایشان در اسکو

از: مهدی عارفی اسکوئی

از آنجائی که در ادوار مختلف اسکو از نظر فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی پیشینه درخشانی را از خود به یادگار نهاده است. به همین جهت در اکثر مواقع از طرف دستگاههای سیاسی و فرهنگی استان همیشه سعی بر این بوده که برای مدیریت شهری از نظر سیاسی و فرهنگی از شخصیت‌های بارز مرکز استان که از نبوغ و استعداد خوبی جهت مدیریت داشته باشند استفاده گردد. به همین علت هم در آن دوران مسئولین استانی با اندیشه و تدابیر لازم در خور شأن اسکو « حاج عظیم خان برادر ستار خان سردار ملی را برای مدیریت و اداره اسکو انتخاب می‌کنند.

این انتخاب همزمان مصادف با افتتاح اولین مدرسه اسکو بنام « دبستان رضویه » مواجه می‌گردد، که اهالی اسکو با استقبال کم نظیر به پیشواز حاج عظیم خان رفته و ریش سفیدان محلی از ایشان بعنوان مسئول و مهمان ارجمند پذیرائی شایسته‌ای بعمل آورده و انتخاب او و ورود ایشان را به اسکو تبریک می‌گویند.

در این رابطه مطالب زیر بدون هیچگونه دخل و تصرفی از دستنویس‌های مرحوم غلامحسین حقانی اسکوئی در مورد انتخاب « حاج عظیم خان برادر ستار خان سردار ملی به عنوان شخصیت بلند پایه دولتی برای اسکو و همچنین اقتتاح اولین مدرسه بنام « دبستان رضویه » توسط ایشان، استفاده گردیده است.

« آقای حاج عظیم خان « برادر قهرمان آزادی ستارخان  » و حکومت او  در  اسکو

در اسکو رسم چنین بود که حکام که به اسکو می‌آمدند « سالها اسکو و اطراف آن سپردۀ مرحوم حاج احتشام لیقوانی بوده که او حکومت بوده است »

سال ۱۳۲۸ هجری قمری برای اسکو خجسته سالی بود. چرا که در چنین روزی اولین مدرسۀ اسکو با نام « دبستان رضویه » در دو طبقه توسط حاج عظیم خان برادر ستار خان سردار ملی افتتاح شد! ( پنجم شعبان ۱۳۲۸ )

« حاج عظیم خان مستقیماً  از استانداری آذربایجان شرقی به حکومت اسکو منصوب شده بود تا تعیین منزل احتراماً به خانۀ حاج میر مصطفی آقا رفته نامبرده و آقایان حاج سید محمد آقا و حاج سید رضا مرحومان و حاج میرزا محمد علی آقا ( حائری اسکوئی که اکنون زنده است )(منظور آن زمان زنده بود ) را دیدار کرده یکی دو روز مهمان آن‌ها بوده سپس به کار مشغول می‌شوند. به اسکو خبر رسید که حاج عظیم به حکومت اسکو منصوب و به اسکو به خانۀ آقا آمده به آقای الهامی سپردند در تبریز درفش ( پرچم سه رنگ ) آماده کردند که در میان شیر و خورشید و تاج و شمشیر در بالای درِ دبستان رضویه در چهار گوشه‌های این رباعی که از شعرهای آقا هست نوشته شد.

ای داور کبیر به سلطانی قدرتت

ای شاه شمشیر گیر به خورشید طلعتت

پاینده دار شوکت اسلام و مملکت

هم زنده دار دولت و ملت به عطایت

درفش در دست شاگرد بزرگی قرار یافت و همگی شاگردان رده بسته یک دو کنان تا خانۀ آقا مصطفی « حاج عظیم خان آن‌جا بودند » رفتیم سرشناسان و ریش سفیدان و فرهنگیان اسکو قبلاً آن‌جا بودند این شعرها به وسیلۀ یکی از شاگردان با صدای رسا خوانده شد همان که نام ستارخان و باقر خان سردار و سالار به میان آمد حاج عظیم خان اشک از دیده فرو ریخت. از بنیاد گردان دبستان و اندر کاران و شاگردان… ( ناخوانا )کرده و گفت که پیشرفت دولت و ملت به فرهنگ است و راستی دبستان رضویۀ اسکو مایۀ سر افرازی اسکوئیان، هنوز ما در تبریز چنین دبستانی نداریم.

مجلس گشايش با مفروش اتاق هاي دبستان با قاليچه و پرده هاي اعلا و چراغهاي قديمي پر قيمت و  نقشه ايران و نقشه هاي جغرافيا و ميز و صندلي و چراغاني نمودن به بهترين صورت تزئين يافته و با  پذيرائي شيريني و چاي بسيار با شكوه برگزار مي‌گردد كه در اين جشن از اهالي و كسبه اسكو ، ميلان ، خسرق ، فسقنديس ،و ساير دهات و روستاهاي مجاور دعوت بعمل آمده بود كه در خاتمه نام دبستان بنام  حاج سيد رضا آقا  ” رضويه ” ناميده مي‌شود. و جشن با كف زدنها و پاينده باد ايران زنده باد معارف پايان مي‌يابد.